اختلال «ولع خوردن» در برخی باعث چاقی و در برخی دیگر منجر به لاغری می‌شود

وزن متعادلی دارد و چاق نیست. اما گاهی میل شدید به خوردن پیدا می‌كند. حریصانه هر چه می‌تواند می‌خورد. به رفتار غیرعادی خود می‌خندد و در عین حال به علامت سوال بزرگی كه در ذهنش شكل گرفته، فكر می‌كند. این همه ولع برای خوردن از كجا آمده؟ چرا هرازگاهی یكباره و ناگهانی دچار این ولع می‌شود؟ وقتی به این سوالات فكر می‌كند، ذهنش به او می‌گوید؛ صبر كن به ایست بازرسی رسیدیم، باید بفهمی چرا گاهی اراده و اختیاری در میزان مصرف خوراكی‌ها نداری و حجم زیادی از كالری وارد بدن خود می‌كنی؟ اگر شما هم جزو كسانی هستید كه با چنین مساله‌ای مواجه می‌شوید و دنبال دریافت پاسخ این پرسش هستید، صحبت‌های دكتر پرتو سعید فتحی، متخصص داخلی را مطالعه كنید.

میل ناگهانی، شدید و غیرقابل كنترل به خوردن، یك نشانه است. در صورتی كه فرد این تمایل را به مدت چند روز به صورت مكرر داشته باشد، حتما باید در گام اول به یك پزشك عمومی و نه یك متخصص غدد مراجعه كند.

نشانه‌ای از وجود اختلال

بی‌شك پرخوری غیرعادی خبر از نوعی مشكل در سیستم كاركرد فیزیكی یا روانی فرد می‌دهد. متخصصان، اصلی‌ترین علت بروز ولع و پرخوری را بروز اختلال در ترشح برخی هورمون‌های لپتین و سروتونین در مغز و عوامل روانی عنوان می‌كنند.

هر چند بارداری، افسردگی، دیابت، داروهای لاغری، سوءمصرف موادمخدر، اختلال در متابولیسم و غدد فوق‌كلیوی در بروز چنین مشكلی نیز موثر هستند، این مسائل نیز می‌تواند سبب ایجاد ولع خوردن شود.

آرامش بعد از توفان

وقتی میل شدید به خوردن در فرد بروز می‌كند و فرمان آن به مغز صادر می‌شود. فرد به‌دنبال ریزه‌خواری می‌رود.آنقدر می‌خورد تا احساس سیری ناپذیرش بر اثر ترشح هورمون سروتونین فروكش كند و آرامش بعد از توفان حاكم شود.

متاسفانه در اغلب مواقع میل به پرخوری با مصرف خوراكی‌های كاذبی همچون پفك، چیپس، بستنی وغیره پاسخ داده می‌شود.

البته همه پرخوری‌ها نتیجه یكسانی ندارند. بسته به علت اختلال ولع خوردن در برخی باعث چاقی و در برخی دیگر منجر به لاغری می‌شود.

سلول‌های گرسنه

پرخوری در اغلب مبتلایان به دیابت دلیل دیگری دارد. مهم‌ترین علت آن گرسنه بودن سلول‌ها است. كمبود انسولین باعث می‌شود محیط بیرون خون، شیرین باشد، اما سلول‌ها به‌دلیل عدم امكان ورود مواد غذایی به درون سلول‌ها، همیشه گرسنه هستند. این مساله باعث انتقال پیام گرسنگی به مغز و در نتیجه پرخوری می‌شود.

عوارض دیابت و مشكلات آن فقط دامن گیر خود فرد نیست، بلكه كنترل آن جزو دغدغه‌های اعضای خانواده فرد نیز هست. تذكرهای مكرر و ممانعت اطرافیان از پرخوری توسط بیمار یك رفتار شایع و در اغلب مواقع آزاردهنده برای طرفین است.

تا زمانی كه بیماری به روش درست درمان نشود، این سرزنش‌ها و ممانعت‌ها بی‌فایده است. به محض آن‌كه سلول‌ها با كمك دارو به اندازه كافی با انسولین تغذیه شدند، میل به پرخوری و ریزه‌خواری نیز كاهش می‌یابد و قابل كنترل می‌شود.

سلول‌های چربی دوست

سبك تغذیه كاذب این روزها و تمایل اغلب خانواده‌ها برای داشتن كودكان تپل باعث می‌شود بدن بچه‌ها از كودكی به ذخیره سازی چربی عادت كند و ولع خوردن در بزرگسالی نیز ادامه یابد.

این مساله علاوه بر چاقی دو سوم بچه‌های امروزی، موجب بروز مشكلات دیگری می‌شود و آن تعارض میان والدین و بچه‌ها است. بچه‌ها ولع پرخوری و والدین تمایل به بازدارندگی فرزندشان از پرخوری دارند. در صورتی كه كنترل میل به خوردن در اختیار كودك نیست. بلكه تحت مدیریت سلول‌هایی است كه ذخیره‌سازی چربی را دوست دارند.

در چنین شرایطی متخصصان به جای دارو، اصلاح سبك زندگی و تغذیه را توصیه می‌كنند. سالم‌سازی و اصلاح نوع غذاهایی كه در خانه توسط مادران طبخ می‌شود، به همراه ورزش و تحرك كه به افزایش ترشح هورمون سروتونین منجر می‌شود راهكار درمانی مشكل پرخوری كودكان است.

درمان دارویی اختلال پرخوری

در صورتی كه ولع به خوردن با وجود اصلاح سبك زندگی كاهش یافت اما رفع نشد، متخصصان دارودرمانی را شروع می‌كنند. با توجه به این كه ریشه مشكل اختلالات هورمونی در مغز است روان‌درمانی و داروهای مرتبط با آن مهم‌ترین و موثرترین روش درمان است.

تحقیقات نشان می‌دهد علت بسیاری از بیماری‌های روانپزشكی، بیماری‌های ناشی از اختلال غدد است. به همین دلیل اغلب داروهایی كه برای درمان غدد استفاده می‌شود، داروهای روانپزشكی است. این داروها بر مراكز سیری و اشتهای فرد در مغز تاثیر می‌گذارند و باعث كنترل پرخوری می‌شوند.