دلیل آفت زدن در دهان چیست؟ + راه‌های درمان

مریم حسن زاده در گفتگو با ايسنا، در مورد علائم و علامت های آفت دهان، خاطرنشان کرد :تقریباً ۸۰ درصد اشخاص، نخستین زخم های دهان خود را پیش از ۲۰ سالگی گزارش ميکنند . آفت اول یکسری علائم نخست مانند سوزش و خارش یا گزگز حدود ۲ تا ۴۸ ساعت پیش از ظاهر شدن زخم موجود است . بعد یک ناحیه قرمزی که طی چند ساعت به یک زخم سفید، خاکستری یا زرد گرد یا بیضی شکل تبدیل و ظاهر شده و طی ۷۲ ساعت بزرگتر ميشود.

او در مورد عوامل بوجود آورنده افت دهان، ادامه داد: در ۳۰ درصد موردهای زمينه ارثی و سابقه خانوادگي، کمبودهای تغذیه ای مثل آهن، ویتامین B12، روی و اسید فولیک بوده و اختلال های ایمونولوژیک و نقایص خونی، وجود فشارهای عصبی، استرس و اضطراب های عاطفی یا جسمانی (به عنوان نمونه در دانشجویان و دانش آموزان به موقع امتحانات و کنکور) از دلایل بوجود آورنده آفت دهان است.

این مسوول با اشاره به دیگر عوامل ایجاد آفت دهان، اعلام کرد :استفاده سیگار، تغييرات هورمونی (دوره حاملگی یا دوره قاعدگی)، آسیب به مخاط دهان بر اثر جا اندازی نادرست دهان های مصنوعي، مسواک کردن خشن و باشدت ، گاز گرفتن بخشی از گونه و زبان، استفاده غذاهای داغ به دنبال درمانهای دندانپزشکی امکان دارد سبب ایجاد آفت دهان شود.

حسن متولد خاطرنشان کرد:برخی از بیماران پس از مراجعه به دندانپزشک آفت ميزنند که ارتباطی به استفاده از وسایل غیراستریل ندارد؛ برای این که همان طورکه گفته شد عامل ایجادکننده آفت میکروب یا ویروس نیست. عوامل مستعدکننده ای براي ایجاد آفت وجود دارند که در رابطه به دندانپزشکی میتوان به اضطراب و تروما (فشار مختصر ناشی از کنار کشیدن گونه، لب و یا زبان به وسیله آیینه و رول پنبه و حتی تماس با ابزارهای دندانپزشکی) و یا حساسیت به ماده های دندانپزشکی مورد استفاده اشاره نمود.

رییس واحد سلامت دهان و دندان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکي استان زنجان با اشاره این که آفت دهان میتواند از علایم بیماري های عمومی بدن باشد، گفت :آفات میتوانند از علایم بیماري های عوام بدن هم باشند و در پیدایش آفت های مکرر دهانی بهمراه زخم های ناحیه تناسلی یا هرگونه علائم درگیری چشمی مراجعه تند به پزشک بسیار مهم است زیر مجموع این علایم میتواند سندرم بهجت را بعنوان یک مورد تشخیصی مطرح کند.

او افزود :آلرژی به بعضی ماده های غذایی مثل مرکبات، فندق، گردو، گوجه فرنگی و غیره و بعضی داروها در بیمارانی که شیمی درمانی میشوند ، پس از دوره ‍ های درمان، آفت های دهانی مشاهده می شود؛ همچنين استراحت ناکافی و استفاده آنتی بیوتیک های قدرتمند و غیره از ديگر علل پیدایش آفت دهان است.

این مسوول در مورد راه‌های تشخیص آفت دهان، خاطرنشان کرد:درصورتی که افت از نوع مینور باشد و هر از چند گاهی بزند، نیازی به بررسی نیست؛ ولی درصورتی که شخص دچار زخم های شدید و چندتایی در دهان باشد، تاریخچه پزشکی مریض از نظر وجود علائم و علامت های اختلال های سیستمیکی که امکان دارد با زخم های آفتی همراه باشد، باید بررسی شود. در بعضی موارد، درخواست تست CBC و بررسی وجود آنمی و کمبود ذخایر آهن و هم تست بررسی ویتامین B12 و اسید فولیک الزامی است.

رییس واحد تندرستی دهان و دندان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکي استان زنجان در مورد درمان آفت دهان، اعلام کرد :آفت به خودی خود خوب ميشود و معمولاً احتیاج به درمان خاصی ندارد و درصورتی که درمانی هم صورت گیرد، معمولاً به خاطر کاستن از شدت درد، التهاب، اضطراب و جلوگيري از اضافه شدن غفونت ثانویه است.

او در مورد رایج ترین شیوه های درمان آفت دهان، گفت :رعایت بهداشت دهان براي جلوگيري از آسیب دیدن زخم آفتی با استفاده از مسواک نرم، نخ دندان مومدار و دهان شویه های غیرالکلی، رفع عوامل اسیب زننده مانند دندان های شکسته، جرم زیاد دندان ها، پرکردگی های تیز و جلوگیری از استفاده غذاهای تحریک کننده ، کنترل درد( ترکیبات بی احساس کننده موضعی مانند لیدوکائین، محصولاتی مانند Orabase که یک لایه محافظ روی زخم ایجاد و مانع وسوسه آن ميشود )، از رایج ترین درمان افت دهان است.

حسن زاده ذکر کرد :استفاده از کورتیکواستروئیدهای موضعی در زخم های آفتی ساده و کورتیکواستروئیدهای موضعی و سیستمیک خوراکي در زخم های دهانی بزرگ و استفاده از آنتی بیوتیک های موضعی (Topical antimicrobial therapy) جهت کنترل عفونت ثانویه( کاندیدیایی یا باکتریایی) به خصوص در زخم های دهانی بزرگ و مواقعی که از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن استفاده ميشود.