به گزارش ایسنا، پهلوانان یکی پس از دیگری به ترتیب کسوتی که دارند با گرفتن رخصت از مرشد و پیشکسوتان وارد گود میشوند، هرکدام با آهنگ ضرب مرشد پس از بوسیدن گود زورخانه در قسمتی میایستند، ضربات شدت میگیرد و به کسی مجال ایستادن نمیدهد و حرکات تند و تندتر میشود و انگشتان مرشد همچنان یکی در میان میزند.
سه بار زنگ روی سر مرشد تکان میخورد و گفته میشود بر منکر علی و اولاد علی لعنت. پیشواز
پس از رخصت گرفتن از وی یکییکی وارد گود میشوند ورزشکاران بهمحض ورود به گود مقدس خم میشوند انگشتان دست راست خود را بهرسم قدم بوسی پوریای ولی و احترام به ساحت مقدس زورخانه به زمین زده و برداشته و میبوسند.
در همین خصوص یکی از پژوهشگران رسوم و آیین ورزشهای باستانی در کاشمر در گفت و گو با ایسنا، با بیان اینکه ورزش باستانی یک ورزش ملی مذهبی بوده که خاص کشور ایران است، افزود: این ورزش همانند ورزشهای فوتبال، والیبال و ... وارداتی نیست.
حسین نوروزی با اشاره به اینکه قدمت ورزش باستانی در ایران به ۲ هزار تا ۳ هزار سال قبل بر میگردد، گفت: در حدود ۷۰۰ سال قبل شخصی به نام پوریای ولی این ورزش را بهگونهای که امروزه اجرا میشود تغییر داد.
وی با اعلام اینکه اصل ورزش باستانی مربوط به پوریای ولی است، اظهار کرد: از حدود ۲۵ تا ۳۰ سال قبل به این ورزش بهصورت حرفهای نگاه شده است.
نوروزی با اشاره به اینکه در کاشمر این ورزش از حدود ۱۵۰ سال قبل در نقاط مختلف شهر و روستا اجرا میشده است، بیان کرد: از حدود ۷۰ سال پیش فعالیت اولین زورخانه در خیابان مدرس نبش کوچه هنرستان که مرحوم شمس و مرحوم شجاعی در آنجا فعالیت میکردند آغاز شد.
وی با بیان اینکه پس از تعطیلی این مکان در میدان مرکزی شهر گود مرحوم صفایی و بهمدی شروع به فعالیت کرد، افزود: گود مرحوم قدس ورزنده، گود مرحوم ناظمی، حاج محمدرضا رمضان نژاد و حاج غلامرضا پالایی از دیگر گودهایی بود که در این شهر راهاندازی شد.
این پژوهشگر رسوم و آیین ورزشهای باستانی در کاشمر با اشاره به اینکه اکنون گود باستانی پهلوان تختی، گود برق، حضرت علیاکبر و گود شهدای فدافن، شهدای حیدری، شهدای فرحآباد و بسیج در کاشمر فعالیت دارند، عنوان کرد: هرکدام از این گودها طی سه نوبت به ورزش میپردازند.
وی با بیان اینکه اکنون گود حضرت علیاکبر و باشگاه برق در راستای ترویج فرهنگ زورخانهای و ایجاد نشاط و شادابی برای نونهالان و نوجوانان فعال هستند، بیان کرد: درگذشته بیشتر از هر ورزش دیگری به ورزش پهلوانی توجه میشده است.
نوروزی با تأکید بر ضرورت و ترویج فرهنگ زورخانهای در جامعه عنوان کرد: به نسبت گذشته که بیشتر مرشدان در هنگام اجرای ورزش پهلوانی شاهنامهخوانی میکردند امروزه به سمت مداحی رفتهاند.
وی در ادامه با اشاره به اینکه دربهای ورودی زورخانهها کوتاه هستند و در هنگام ورود باید افراد خم شوند، افزود: این بدین خاطر و معنی هست که ورزشکار قبل از ورود باید غرور خود را پشت درب بگذارد.
این پژوهشگران رسوم و آیین ورزشهای باستانی در کاشمر با اعلام اینکه زورخانه جای گذشت و فداکاریست تا قدرتنمایی افزود: در کنار ورزشها و حرکاتی که در داخل گود زورخانه انجام میشود افراد خصلتهایی همچون جوانمردی، فتوت، مردانگی و گذشت را یاد میگیرند.
وی بابیان اینکه ورزش باستانی ورزش ملی مذهبی است، گفت: از ابتدا تا پایان ورزش بالغبر ۳۰ صلوات برای اموات، کسانی که زحمت میکشند و سایر خصلتها فرستاده میشود و این موجب میشود کسانی که جدید وارد این ورزش میشوند این خصلتها را فرا بگیرند.
نوروزی با بیان اینکه این ورزش خصوصیات خاص خود را دارد، اظهار کرد: وقتی مرشد به سردم زورخانه میرود و ذکر حضرت علی را میگوید در واقع دین و مذهب ما را و گذشت و جوانمردی را یادآور میشود.
وی در ادامه با اشاره به اینکه هر کدام از ورزشکاران این رشته در ردههای سنی مختلف صاحب منصبی هستند، افزود: براساس آییننامه کسانی که حائز رتبههای ۱۰ و ۱۱ و ۱۲ شوند صاحب زنگ میشوند.
نوروزی با بیان اینکه در رتبه ۱۰ پیشکسوت محسوب شده و هنگام ورود به زورخانه تکزنگ برایش زده میشود، عنوان کرد: رتبه ۱۱ مربوط به کهن کسوتان بوده و دو زنگ و رتبه ۱۲ کهنهسوار بوده و هنگام ورودشان به زورخانه مرشد به احترامشان سه زنگ میزند.
وی با اعلام اینکه فردی که از ۱۶ سالگی وارد این رشته ورزشی شده باید سابقه ورزشی ۷۰ تا ۷۵ ساله داشته باشد که صاحب زنگ شود، افزود: نوخواسته(نوچه)، خواسته(منکر در چرخ)، ساخته، برومند، دلیر، دلیر مرد، دلاور، رادمرد، نوکسوت، پیشکسوت، کهن کسوت و کهنهسوار ردههایی هستند که در این ورزش مطرح است و ورزشکاران بهمرور با تلاش به این رتبهها دست پیدا میکنند.
این پژوهشگران رسوم و آیین ورزشهای باستانی در کاشمر با بیان اینکه کهن کسوت از نظر سنی و ورزشی باید پیشرفت داشته باشد، افزود: سیدها در ورزش باستانی جایگاه خاصی دارند و در ابتدا آنها و سپس کهن کسوتان وارد گود میشوند.
وی با اشاره به اینکه در ورزش زورخانهای سیدها بالاترین مقام را دارند، عنوان کرد: کهن کسوت بالاترین مقام را دارا بوده و زیر سردم زورخانه که بالاترین مکان است میایستد.
نوروزی در ادامه با اعلام اینکه افراد از مرحله هفت به بعد صاحب زنگ میشوند، بیان کرد: بهرغم اینکه پیشکسوتان بهمحض ورود به زورخانه زنگ برایشان به صدا درمیآید اما کهن کسوتان از زمانی که وارد شده تا زمانی که مینشینند مرشد برایشان زنگ میزند.
وی با بیان اینکه هرچند در گذشته افراد از رده سنی جوان به بالا حق ورود به زورخانه را داشتند و آنها هم وقتی وارد زورخانه میشدند تا مدتها حق ورود به داخل گود را نداشتند و بعد از اینکه اصول این ورزش را فرا میگرفتند پیشکسوت اجازه ورود میداد، اظهار کرد: اکنون از ۹ سالگی به بعد زمان خوبی برای ورود به این رشته ورزشی است.
وی با اشاره به اینکه افرادی که میخواهد وارد این رشته شوند باید روحیات خاصی داشته باشند، گفت: اکثراً این ورزش را نمیپسندند.
نوروزی از حاج حسین رمضان نژاد، حاجی مدیر و پالایی بهعنوان پیشکسوتان این ورزش در کاشمر نام برد و افزود: حاجآقا پالایی، مدیر، حاج حسین رمضان نژاد و حسینی از کهنهسواران ورزش باستانی در کاشمر هستند.
وی با بیان اینکه اغلب زبدهترین و چالاکترین ورزشکار به عنوان میاندار هستند، اظهار کرد: زنگ به جز برای کهن کسوتان و پیشکسوتان در زمان شروع چرخ و تغییر هر حرکت به صدا در میآید.
این پژوهشگر رسوم و آیین ورزشهای باستانی در کاشمر با اشاره به اینکه حرکتها در داخل گود ترتیب خاص خود را دارند، افزود: قبل از ورود به گود ابتدا باید از پیشکسوتان و مرشد رخصت گرفته شود.
وی در پایان با بیان اینکه از اداره ورزش و جوانان انتظار هست فکری به حال هیأت ورزش باستانی بردارند و از جوانان دارای مقام و با استعداد بیشتر استفاده کنند، اظهار کرد: متأسفانه به دلیل غیرفعال بودن هیأت نتوانستهایم بهخوبی جوانان را به سمت این ورزش جذب کنیم.
- 15
- 4
