روزنامه توسعه ایرانی نوشت: دوازدهم مرداد معاون اقتصادی استاندار تهران، مقابل خبرنگاران حاضر شد و یک خبر داغ داد: نان در تهران ۵۲درصد گران میشود! حشمت‌الله عسگری با اشاره به اعلام رسمی قیمت‌های جدید نان خاطرنشان کرد: نرخ‌های جدید در سامانه نانو درج شده و در حال حاضر ملاک عمل نانوایان قرار دارد. براساس مصوبه اخیر، قیمت نان در شهر تهران و برخی شهرستان‌های متصل به آن تا ۵۲درصد افزایش یافته است.
باید توجه داشت که این قیمت‌های جدید که نجومی افزایش یافته، فقط محدود به نانوایی‌های سهمیه‌ای است که آرد یارانه‌ای می‌گیرند و در شهرهای بزرگ تعدادشان بسیار محدود و حدود ۱۰ تا ۲۰درصد نانوایی‌های فعال است و عملاً آنچه دست مردم می‌رسد «نان آزاد» و با قیمت آزاد و فارغ از هر نوع نظارت است.
با این حال عسگری درباره نانوایی‌های آزادپز توضیح داد: نانوایان آزادپز که از آرد آزاد استفاده می‌کنند، از ابتدای سال افزایش قیمت داشته‌اند چرا که قیمت آرد آنها مشخص و بدون یارانه است. هرچند برای نان تولیدشده با آرد آزاد قیمت مصوب رسمی وجود ندارد اما در ستاد آرد و نان استان مقرر شد که اتحادیه مربوطه نرخ مشخصی اعلام کند و نانوایی‌ها موظف به درج قیمت باشند.
گرانی پس از تکذیب‌های فراوان
گرانی ۵۲درصدی نان مختص تهران نیست. ماه قبل، قیمت نان در بسیاری از استان‌های کشور به همین میزان افزایش یافت و اگرچه در آن زمان، گرانی نان در تهران تکذیب شد اما موج آن نرم و خزنده به پایتخت و حومه رسید. حالا مردم سراسر ایران که اکثریت آنها متعلق به طبقه محروم کارگر و مزدبگیر هستند، باید نان را در سراسر کشور حداقل ۵۲درصد گران‌تر تهیه کنند، البته اگر نانوایی غیرآزادپز در دسترس‌شان باشد!
«قیمت حبوبات نجومی، قیمت گوشت نجومی، برنج کیلویی ۳۰۰هزار تومان، نان را هم گران کرده‌اند. ما کارگران و بازنشستگان با نان خالی هم دیگر نمی‌توانیم شکم‌مان را سیر کنیم». «یدالله فرجی»، فعال صنفی بازنشستگان کارگری با بیان این جمله ادمه داد: «پول نان روزانه بخش قابل توجهی از مزد و مستمری را می‌بلعد. حساب کنید یک خانواده سه یا چهار نفره روزی ۵ یا ۶ عدد نان بخواهد مصرف کند، چقدر باید پول بدهد؟».
او ادامه داد: «استاندار تهران و سایر مقامات مسئول به فکر افزایش هزینه‌‌های تولید و تولیدکنندگان هستند و برای رفاه حال اینها نان مردم را گران می‌کنند. خب چرا به فکر ما کارگران و بازنشستگان نیستند؟ سفره‌های ما از خالی هم خالی‌تر است و هیچ وقت سفره طبقه مزدبگیر تا این اندازه تهی نبوده است».
رکورد گرانی‌ها در گروه نان و غلات
داده‌های رسمی، تهی بودن این سفره‌های خالی و افزایش نجومی هزینه‌ها را نشان نمی‌دهد. آنچه در سبد تورمی مرکز آمار در نظر گرفته میشود، ضریبی نامتعادل از کالاهایی‌ست که سبد خرید اصلی طبقه کارگر را تشکیل نمی‌دهند، ضمن اینکه قیمت همین کالاها هم غیرواقعی‌ست و تناسبی با واقعیت ندارد.
براساس اعلام مرکز آمار، نرخ تورم سالانه کشور در تیر ماه ۱۴۰۴ برابر ۳۵.۳درصد است که دامنه تغییرات آن برای دهک‌های مختلف هزینه‌ای از ۳۵درصد برای دهک دهم تا ۳۵.۶درصد برای دهک‌های هشتم و نهم است. براساس این داده‌ها، در بازه زمانی یک ساله منتهی به تیرماه، دهک‌های فرودست ۳۵.۶درصد گرانی بیشتر را تجربه کرده‌اند.
در این داده‌ها، تورم نان و غلات در تیر ۱۴۰۴ معادل ۱۶.۶درصد برآورد شده که از سال ۱۴۰۱ بی‌سابقه بوده و رکورد محسوب میشود. در تیر امسال، نان و غلات به میزان بی‌سابقه ۱۶.۶درصد گران شده در حالی‌که گرانی ۵۲درصدی نان در مردادماه در این داده‌های رسمی نیامده است. اگر قیمت واقعی نان در بازار و تورم مردادماه در محاسبات لحاظ شود، نمودار صعود قیمت نان سر به فلک می‌کشد.
اما آنچه اهمیت دارد، قیمت واقعی نان است نه آنچه در اطلاعیه‌های ستاد تنظیم بازار برای ردگم‌کنی می‌آید. یازدهم مرداد (یک روز قبل از اعلام رسمی گرانی ۵۲درصدی نان در تهران) کارگروه تنظیم بازار استانداری تهران، قیمت نان سنگک سنتی با وزن ۶۰۰ گرم را ۷ هزار و ۶۰۰ تومان اعلام کرد. اعمال ۵۲درصدی گرانی، این قیمت را به حدود ۱۲هزار تومان می‌رساند اما پیگیری‌های ما نشان می‌دهد که در بازار آزاد که همان بازار واقعی‌ست، نان سنگک عموماً بین ۲۰ تا ۲۵هزار تومان عرضه میشود و هیچ کجا کمتر از دانه‌ای ۱۵هزار تومان نیست.
یک‌پنجم حداقل دستمزد فقط برای نان خالی
اگر متوسط قیمت عرضه در بازار یعنی ۲۰هزار تومان را در نظر بگیریم و فرض کنیم یک خانواده متوسط کارگری روزانه ۵ عدد نان سنگک خریداری کند و بسیاری از وعده‌های برنجی خود را به دلیل گرانی به وعده نانی تبدیل کند، هر روز باید چیزی حدود ۱۰۰هزار تومان و ماهی ۳ میلیون تومان پول نان خالی بدهد؛ حداقل دستمزد کارگران حدود ۱۵ میلیون تومان است و این یعنی یک‌پنجم حداقل دستمزد فقط برای نان خالی صرف میشود.
البته در شرایطی که پول یک کیلو گوشت تقریباً برابر با سه روز مزد روزانه کارگران است، اینکه یک پنجم دستمزد کارگران حداقل‌بگیر صرف تهیه نان خالی شود، چیز عجیبی نیست. سبد خرید خوراکی‌های خانواده‌های کارگری به اوج تهی‌بودگی رسیده است. یک کیلو گوشت بیش از یک میلیون تومان قیمت دارد و دستمزد روزانه کارگران فقط ۳۴۶هزار تومان است.
فرجی می‌گوید: مدت‌هاست که گوشت و برنج و ماهی نمی‌خوریم، حالا باید برای خرید نان خالی هم دست و دل‌مان بلرزد، آخر با چه توجیهی «نان» این غذای روزانه کارگران را ۵۲درصد گران کرده‌اند؟!
نسرین هزاره‌مقدم
- 11
- 2
