جوان‌شدن مدیران کشور دستوری شد. شورایعالی اداری با الحاق چند تبصره به بخشنامه انتصاب مدیران حرفه‌ای ابلاغ کرد که از این پس انتصاب مدیران بالای ٥٥سال و با سابقه کار بیشتر از ٢٥سال در سطوح مدیریت پایه ممنوع می‌شود و جوانان و زن‌ها راحت‌تر می‌توانند مدیر شوند. این موضوع در حالی رخ می‌دهد که جمشید انصاری، رئیس سازمان استخدامی کشور اعلام کرده است كه هم‌اکنون میانگین سن مدیریت در کشور ٤٨ سال است و تا پایان برنامه ششم توسعه این میانگین سنی به ٤٠ سال کاهش پیدا می‌کند.
البته کارشناسان نسبت به این اتفاق نقدهایی وارد می‌کنند و می‌گویند كه قانونی‌کردن سن مدیران در کشورهای پیشرفته چندان مرسوم نیست و مدیران تنها براساس شایستگی و میزان تبحر و تخصص‌شان منصوب می‌شوند. این کارشناسان در گفت‌وگو با «شهروند» به جذب نخبگان در سیستم‌های مدیریتی کشور تأکید می‌کنند و معتقدند بهتر بود دولت مبنای سن را با میزان نخبگی و تخصص افراد جایگزین می‌کرد تا سیستم اداری کشور کارآمدتر شود و نخبگانی که با سرمایه ملی در ایران تربیت می‌شوند برای توسعه کشور خودمان به کار گرفته شوند.
بکارگیری ٥٥ساله‌ها ممنوع
شورایعالی اداری و استخدامی کشور بکارگیری مدیران بالای ٥٥سال و باسابقه بیشتر از ٢٥سال کار را در سطوح مدیریت پایه ممنوع کرد. در تبصره الحاقی به ماده ٢ این دستورالعمل هم آمده است که میزان تجربه مورد نیاز برای تصدی هر یک از سطوح مدیریت حرفه‌ای در مورد زنان و کارمندان کمتر از ١٥سال سابقه در مواردی که سایر شرایط احراز شده باشد، به دوسوم مدت زمان پیش‌بینی شده کاهش پیدا کند. در این جدول حداقل تجربه خدمت دولتی برای مدیریت عملیاتی ٣سال، مدیریت پایه ٤سال، مدیریت میانی ٦سال و مدیریت ارشد ١٠سال قید شده است.
همچنین در تبصره ٧ نیز آمده است که زنان و جوانان شاغل در دستگاه‌های اجرایی کشور می‌توانند با ارایه اقدامات علمی و پژوهشی خود از امتیازات ویژه‌ای برای تصدی پست‌های مدیریتی برخوردار شوند.
آیین‌نامه اجرایی نحوه برخورداری از این امتیازات هم حداکثر طی مدت سه ماه پس از ابلاغ این مصوبه توسط سازمان اداری و استخدامی کشور تهیه شده و به تصویب شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی خواهد رسید.
براساس تصمیم شورایعالی اداری و در تبصره‌های الحاقی به ماده ٥ نیز آمده است که برای بهره‌گیری از ظرفیت زنان و جوانان توانمند کشور برای تصدی پست‌های مدیریتی دستگاه‌های اجرایی مکلفند در انتخاب و انتصاب مدیران حرفه‌ای به نحوی برنامه‌ریزی کنند که تا پایان برنامه ششم توسعه متوسط سابقه خدمت مدیران نسبت به وضع موجود هشت‌سال کمتر شود.
افزایش سهم مدیران زن به ٣٠درصد تا پایان برنامه ششم
همچنین تا پایان برنامه ششم توسعه باید نسبت مدیران زن در پست‌های مدیریتی به ٣٠درصد افزایش یابد؛ این در حالی است که سهم هر یک از دستگاه‌های اجرایی برای انتصاب مدیران زن با در نظر گرفتن شرایط و ویژگی‌های هر دستگاه توسط سازمان اداری و استخدامی کشور و با هماهنگی دستگاه اجرایی ذی‌ربط تعیین و ابلاغ می‌شود.
با مقوله مدیریت برخورد کارشناسی شود
در این میان برخی از اقتصاددانان معتقدند که چنین مصوبه‌هایی، روش‌های غلطی است که به آن استناد می‌شود. حمیدرضا برادران شرکا به «شهروند» توضیح می‌دهد که سن‌و سال می‌تواند یکی از فاکتورها برای مدیریت باشد اما تمام آن نیست و برای این هم باید شرایطی به وجود بیاید که جوان‌ترها تلاش بیشتری کنند و خود را نشان دهند و بدانند که اگر فعال و کارآمد باشند، امکان رسیدن به مشاغل رده بالاتر وجود دارد.
به گفته برادران شرکا در دنیا مادامی که یک فرد شایستگی، تجربه و تخصص داشته باشد و از مدیریت خوبی برخوردار باشد، می‌تواند با هر سنی به فعالیت خود ادامه دهد. این درحالی است که در کشوری مانند ژاپن در سیستم اداری دولتی و خصوصی، افراد از ابتدا در معرض کسب تجربه قرار می‌گیرند و در تمام مراحل اداری مرحله به مرحله تجربه کسب می‌کنند. به گفته این اقتصاددان تربیت مدیر، روشی است که باید در کشور ما هم مورد توجه قرار بگیرد.
مدیریت، تیم فوتبال نیست!
درهمین حال مهدی پازوکی، اقتصاددان در گفت‌وگو با «شهروند» تأکید می‌کند که مدیریت مانند تیم فوتبال نیست که به دنبال جوانگرایی باشیم، زیرا مدیر باید دارای یک‌سری ویژگی‌ها باشد و در مجموع باید برخورد کارشناسی با مقوله مدیریت شود.
پازوکی با ابراز مخالفت نسبت به مدیرانی که از روش آزمون و خطا استفاده می‌کنند، می‌گوید: این درحالی است که باید مدیریت علمی و کارشناسی را بر نظام تصمیم‌گیری کشور حاکم کنیم. به گفته این اقتصاددان، جوانگرایی به تنهایی برای مدیریت کافی نیست و باید ملاحظات دیگری هم برای آن در نظر گرفته شود که دانش، تجربه، بینش و آگاهی مهمترین آنهاست و از همین‌رو ممکن است یک‌نفر در سن ٣٠سالگی به رتبه‌های بالای مدیریتی برسد و یک‌نفر در سن ٥٠سالگی به چنین رده‌هایی برسد.
پازوکی با بیان این‌که در اغلب کشورها، روسای‌جمهوری و وزرا بالای ٤٥سال سن دارند، می‌گوید: نظام تصمیم‌ساز باید نظام کارشناسی باشد و نظام تصمیم‌گیر باید دانش و تجربه مدیریتی لازم را داشته باشد و براساس مبانی علمی و کارشناسی تصمیم بگیرد.
به گفته پازوکی، یکی از مشکلات اصلی جامعه ما مدرک‌گرایی است و این درحالی است که به‌رغم هزینه‌هایی که دولت برای تحصیل نخبگان در دانشگاه‌هایی مانند دانشگاه شریف می‌کند، نخبه‌ها جذب اقتصادهای توسعه‌یافته می‌شوند و تمام اینها در شرایطی رخ می‌دهد که یکی از مشکلات اصلی سیستم اداری، بدنه کارشناسی بسیار ضعیف آن است.
کارشناسان می‌گویند؛ بخش مهمی از ضعف عمیقی که در بدنه کارشناسی سیستم اداری وجود دارد، به این دلیل است که بسیاری با رابطه و فامیل‌بازی بر سر این کارها رفته‌اند و برای این‌که شایسته‌ها و کارآمدها جذب سیستم اداری شوند، رقابتی وجود ندارد.
- 15
- 2
