روایت شیش و نیم ریشتری از اعتیاد

سعید روستایی که سال ۹۴ با اولین ساخته‌اش یعنی «ابد و یک روز» موفق شد خود را به عنوان یک فیلم ساز با استعداد و اثرگذار در سینمای ایران، به مخاطبان و سینماگران معرفی کند، اکنون با دومین فیلمش «متری شیش و نیم» حضور درخشانی را در گیشه تجربه می‌کند و در وضعیتی که اولویت عامه مخاطبان فیلم‌های کمدی است، توانسته است ۱.۵ میلیون بلیت بفروشد و به تازگی لقب پرفروش‌ترین فیلم اجتماعی سینمای ایران را هم از آن خود کند. به همین بهانه، پاسخی به این سوال که چرا باید «متری شیش و نیم» را ببینیم داده‌ایم و پنج دلیل برای تماشای این اثر آورده‌ایم.

۱- تصویر بدون روتوش از اعتیاد

اتفاقی که از همان لحظات ابتدایی فیلم مخاطب را با خود درگیر می‌کند، نوع نگاه اثر به سوژه اصلی خود یعنی اعتیاد است. چند سکانس از نیمه اول فیلم، آن چنان تصویر مهیبی از اعتیاد و گرفتاری‌های مرتبط با آن ارائه می‌کند که به جرئت می‌توان گفت در سینمای ایران سابقه نداشته است. فیلم از همان ابتدا تکلیف خود را با مخاطب روشن می‌کند و به او می‌فهماند که «متری شیش و نیم» قرار نیست تصویر روتوش شده‌ای از اعتیاد را نشان دهد. فیلم مانند آینه‌ای رو به افراد کارتن خواب و مبتلا به اعتیاد قرار می‌گیرد و بی‌هیچ ملاحظه و تعارفی تصویر آن را روی پرده سینما منعکس می‌کند. «متری شیش و نیم» روایتی شفاف از قربانیان آشکار و پنهان اعتیاد است.

۲- تاثیرگذار و قابل باور

وقتی یک اثر نگاه واقع‌بینانه‌ای به قصه و سوژه خود داشته باشد، یعنی نه آن‌قدر سیاه و اغراق شده باشد که مخاطب از قصه یا شخصیت‌ها دور بماند، نه آن‌قدر سفید باشد که تماشاگر احساس کند با یک دروغ بزرگ طرف است، طبیعتا روی مخاطب تاثیر زیادی خواهد گذاشت و عواطف و احساسات او را درگیر خواهد کرد. این دقیقا همان اتفاقی است که در «متری شیش و نیم» می‌افتد.

علاوه بر قصه، شخصیت‌پردازی بسیار خوب کاراکتر «صمد» و «ناصر» هم باعث می‌شود مجموعه داستان و شخصیت‌ها برای مخاطب قابل باور باشد و از ابتدا تا انتهای فیلم لحظات نفس‌گیری را برای او خلق کند.

۳- پلیسی که دیده‌ایم و ندیده‌ایم

معمولاً تصویر شخصیت پلیس در ذهن مخاطب، یک فرد مثبت، آرام و دلسوز است که خطا نمی‌کند و روابط خانوادگی گرمی دارد اما شخصیت پلیس در «متری شیش و نیم» که نقش او را پیمان معادی بازی کرده، با این تصویر کاملا متفاوت است. «صمد» در آستانه جدایی از همسرش است، او به دلیل ارتباط با آدم‌های خلافکار و بزهکار، خشونت و تحکم خاصی در رفتارش دارد، عصبانی می‌شود، ناسزا می‌گوید و بعضا مجرم را کتک می‌زند. مخاطب در فیلم «متری شیش‌ و نیم» پلیسی را می‌بیند که شبیه او را تا به حال در فیلم ها و سریال‌ها ندیده است.

۴- گذر از ادعای ژانر اجتماعی

سعید روستایی در «ابد و یک روز» قصه فقر و اعتیاد درون یک خانواده را روایت و از کنایه‌های اجتماعی یا اشاره های سطحی و شعارهایی که در بعضی از فیلم‌های به اصلاح اجتماعی بود، گذر کرد. او در «متری شیش و نیم» هم این مسیر را ادامه داده و توقعی را که در مخاطب ایجاد کرده برآورده کرده است. تماشاگر در فیلم «متری شیش و نیم» تنها با  زندگی قربانیان اعتیاد و یک قاچاقچی مواد مخدر رو‌به‌رو نیست، فیلم فراتر از این‌ها، نقدی هم به بعضی از مجریان قانون دارد که نه به مواد مخدر، بلکه به پول اعتیاد دارند و حاضرند چشم‌شان را روی حقیقتی که می‌بینند ببندند.

۵- درخشش دو ستاره

در «متری شیش و نیم» نشانی از پیمان معادی آرام و عاشقی که در بعضی از فیلم‌های او دیده‌ایم نیست. او در این فیلم به ابهت، جدیت و مهارت یک مامور قانون برای برخورد با مجرمان و اسلحه کشیدن روی آن‌ها احتیاج دارد که به خوبی همه این‌ها را در تن صدا و حرکاتش نشان می‌دهد. خشمی که از کاراکترهای نوید محمدزاده سراغ داریم هم در فیلم نمود تازه‌ای می یابد. او نقش مجرمی را بازی می‌کند که گاهی به پشتوانه قدرت ناشی از ثروت، حتی مقابل پلیس سر خم نمی‌کند و گاهی اندازه یک توزیع‌کننده خرده‌پای مواد مخدر، نگران و ترسو می‌شود. نوید محمدزاده به خوبی از بازی در هر دو بُعد برآمده است.

مائده کاشیان