رتوریک سیاسی در ایران:سازوکارهای اقناع درگفتمان مجلس شورای اسلامی

به گزارش مهر، رتوریک نمونه‌ای از یک رفتار انسانی قدرتمند، برنامه‌ریزی شده، هدفمند و پرنفوذ است که منزل نهایی آن اقناع افراد و نفوذ در جریان‌های فکری و عملکردی آنهاست. محوریتِ موضوع رتوریک سیاسی، استراتژی‌های استفاده شده برای ساخت استدلال‌های اقناعی در بحث‌هایِ رسمی و مذاکرات سیاسی است.

کتاب حاضر در نه فصل نگارش شده است و معطوف به پژوهش در باب مفاهیمِ کلیدواژه‌هایی چون رتوریک، رتوریک پارلمانی، مجلس شورای اسلامی، الگوهای اقناع، تحلیل گفتمان انتقادی و در نهایت تحلیل رتوریکی گفتمان است.«رتوریک سیاسی در ایران» با نگاهی مختصر براهمیت جایگاه مجلس شورای اسلامی در ایران و مجموعه مطالعات مفیدی که تا کنون درباره سازوکار داخلی مجلس انجام شده است شروع می‌شود. مطالعاتی که وجه اشتراکشان بررسی و توصیف پارلمان‌ها از زوایای صرفاً حقوقی بوده، مغفول ماندن نگاه زبان‌شناختی و رتوریک را به خوبی نشان می‌دهند.

همچنین این بخش به اختصار اصطلاحات خاصی را که در ساختار مجلس متداول است برای مخاطبین شرح می‌دهد.سپس کتاب وارد مباحث رتوریک در پیوستار تاریخی آن می‌شود. سیر تاریخی و تطور رتوریک از زمان آغاز و طی قرون مختلف بررسی می‌شود و سپس بلوغ رتوریک در عصر حاضر و اهمیت جایگاه آن در قرن ۲۱ توضیح داده می‌شود. از آنجائیکه در یک دسته‌بندی کلی سه موقعیت تحلیل رتوریک یعنی بافت سیاسی، حقوقی و تشریفاتی وجود دارد، نگارنده گفتمان رایج در قوه مقننه را بهترین نمود برای جلوه‌گری تحلیل رتوریک سیاسی در ایران میان سایر قوای قضائیه و مجریه که هرکدام به ترتیب مناسب تحلیل رتوریک حقوقی و تشریفاتی هستند، دانسته است.

بنابراین شاخصه‌هایی برای رتوریک سیاسی این بافت برای نخستین بار، تعریف و تشریح شده که بنا به آن شاخصه‌ها، الگویی برای رتوریک پارلمانی متداول و صحیح در صحن مجلس ارائه می‌شود. سپس بنا بر اهمیت جایگاه استدلال و سفسطه در اقناع مخاطبین، این مفاهیم اولیه تشریح و واکاوی شده و در نهایت الگوهایِ اقناعیِ سفسطه در رتوریک پارلمانی ایران از دل نطق‌های صورت گرفته در مجلس شورای اسلامی استخراج و معرفی می‌شوند.

بخش بعدی نگاهی اجمالی از زاویه تحلیل گفتمان انتقادی بر سازوکار نطق‌های مجلس داشته تا در نهایت با انطباق نتایج حاصل از این دو نوع تحلیل جایگاه تحلیل رتوریکی گفتمان حاکم بر فضای سیاسی و اقناع در مجلس شورای اسلامی ارائه شده‌است. کتاب با ارائه نتایجی از بررسی سه مقوله رتوریک نطق عمومی، رتوریک اقناعی در استدلال و رتوریک تحلیل گفتمان مجلس شورای اسلامی ایران پایان می‌یابد. بسیاری می‌توانند از این کتاب استفاده کنند: از جمله پژوهشگران حوزه مجلس و قانون‌گذاری، دانشجویان رشته‌های مختلف حقوق، دانشجویان شاخه‌های مختلف علوم سیاسی و زبان‌شناسی و همه علاقمندان به رتوریک و تحلیل گفتمان.

نشر لوگوس این کتاب را در ۲۵۲ صفحه در قطع رقعی با جلد شومیز و به قیمت ۴۵,۰۰۰ تومان به بازار نشر عرضه کرده است.