بودجه سال ۹۹ با خالی کردن جیب مردم بسته شد/ اعتراضات مردمی افزایش می‌یابد

دلار به مرز ۱۵ هزار تومان رسیده و سکه چند وقتی است مرز ۵ میلیون تومان را رد کرده است. چندین سال است که گفته می‌شود اوضاع بانک‌ها خراب است و بانک مرکزی برای جبران کسری بودجه بانک‌ها که باید بهره مردم را بپردازند و همچنین برای جلوگیری از ورشکستگی آنها، اقدام به چاپ اسکناس می‌کند. این پول چاپ شده همچون بهمنی قدرتمند با عنوان تورم بر سر مردم ریخته می‌شود.

در حال حاضر در اثر کاهش ارزش پول ملی اقشار زیادی تحت فشار قرار گرفته‌اند و به خاطر وابستگی صنایع کشور به مواد اولیه خارجی و بالا رفتن قیمت‌ها تقریبا به خط زیر متوسط رفته‌اند.

در شرایط کنونی فروش نفت به کمترین حد خود رسیده است؛ برخی منابع می‌گویند روزانه حدود صد تا دویست هزار بشکه نفت فروش می‌رود که حدود یک سوم آن برای دور زدن تحریم‌ها خرج می‌شود و مابقی آن هم به هزار اما و اگر به وزارت نفت می‌رسد که هزینه جاری این وزارتخانه نیز از آن به دست نمی‌آید.

در چنین شرایطی به شکلی عجیب میزان فروش نفت در بودجه سال ۹۹ را بیش از یک میلیون بشکه و با قیمت بالای پنجاه دلار پیش‌بینی کرده و ابتدایی‌ترین اصول منطق عقلانی هم حاکی از آن است که چنین پیش‌بینی‌هایی تا چه اندازه غیر واقعی است. البته مجلس به شکلی عجیب‌تر بدون رای‌گیری در صحن همین لایحه بودجه را تصویب کرد و به شورای نگهبان فرستاد و عجیب‌تر آنکه تصویب آنجا نیز انجام شد تا در ماه‌های پایانی عمر مجلس دهم، اختیار پارلمان ایران به کمترین حد خود رسیده باشد.

کارشناسان اقتصادی معتقدند بار این اقدام دولت در سال ۹۹ بر دوش مردم خواهد بود و بودجه مورد نیاز دولت تماما از کیسه دولت بیرون کشیده خواهد شد؛ کما آنکه در ماجرای افرایش ناگهانی سه برابری قیمت بنزین، پول مورد نیاز دولت از جیب مردم بیرون آورده شد.

تمام شرایط موجود یک طرف، آسیب‌های اقتصادی مربوط به بحران ویروس کرونا یک طرف! چه آنکه تمام کسب‌وکارهای ریز و درشت در ماه پایانی سال ۹۸ به شرایط بحران رسیدند و آثار این اتفاق در ماه‌های بعد بیشتر خود را نشان خواهد داد. با این مقدمه باید گفت سال ۹۹ یکی از سخت‌ترین سال‌های اقتصادی ایران خواهد بود که نه مجلس یازدهم مسئولیت آن را خواهد پذیرفت (بودجه در عمر مجلس دهم تصویب شد) و نه رییس و نمایندگان مجلس دهم در مجلس آینده حضور دارند که بخواهند درباره اقدامشان صحبت کنند.

محمود جامساز اقتصاددان و استاد دانشگاه درباره اقتصاد ایران در سال ۹۹  با رویداد۲۴ گفت‌وگو کرده است. او می‌گوید: در حال حاضر با کمبود شدید ارز مواجه هستیم و بودجه ۱۹۵ هزار میلیارد تومانی نیز با توجه به رکود و رشد منفی اقتصادی دولت را در سال جدید با چالش‌های جدی مواجه خواهد کرد.

او ادامه می‌دهد: دولت برای دستیابی به درآمدهایش ناچار به افزایش نقدینگی می‌شود که با فروش خدمات دولتی و افزایش قیمت بنزین و مالیات همراه خواهد بود و مجبور است از جیب مردم برداشت کند تا بتواند هزینه‌های خود را پوشش دهد.

این اقتصاددان می‌گوید: کسری بودجه ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی در سال ۱۳۹۹ بسیار جدی است و یکی از بدترین بودجه‌هایی است که در آن واقعیت‌های موجود در نظر گرفته نشده است.

او می‌گوید: واقعیت این است که در حال حاضر روزانه ۱۰۰ هزار بشکه نفت صادر می‌کنیم، اما در بودجه ۱۳۹۹ صدور یک میلیون بشکه نفت پیش‌بینی شده که با واقعیت‌های موجود سیاسی کشور در تضاد است؛ ضمن آنکه قیمت نفت نیز مشخص نیست و احتمال آنکه قیمت نفت افزایش پیدا نکند نیز بالاست.

جامساز ادامه می‌دهد: با فراگیر شدن ویروس کرونا در چین روزانه این کشور با کاهش ۳ میلیون بشکه نفت روبرو شده و آمریکا نیز دیگر نیازی به ورود نفت از خاورمیانه ندارد و همین کاهش تقاضا باعث افت قیمت نفت خواهد شد.

او می‌گوید: در حال حاضر گرانی بیداد می‌کند، گرانی ارتباط معکوس با سطح عمومی دستمزد‌ها در کشور دارد، اما تورم در ارتباط مستقیم با سطح عمومی قیمت‌هاست. ممکن است در یک کشور تورم ۱۵ درصد باشد، اما قدرت خرید بالا باشد و مردم بتوانند مایحتاج خود را تهیه کنند، اما ممکن است در کشور دیگری تورم ۱۰ درصد باشد، اما سطح عمومی دستمزد‌ها به گونه‌ای باشد که مردم توان خرید نداشته باشند.

این اقتصاددان ادامه می‌دهد: افزایش قیمت کالا‌های اساسی و سبد معیشتی که حدود سی تا چهل قلم کالاست موجب کاهش رفاه خواهد شد و افزایش اعتراضات مردمی را در پی دارد و به کارگران، کارمندان و حقوق‌بگیران فشار بیشتری وارد می‌کند.