دستاورد جدید افزایش قیمت دلار؛ بیماران زیادی به دلیل افزایش هزینه‌ها از ادامه درمان خود سر باز زده‌اند

طی چند روز گذشته قیمت ارز ثانیه‌ای افزایش داشت. به همین دلیل نگرانی‌هایی درباره افزایش قیمت دارو در این روزها که دچار کمبود داروهای حیاتی مانند آنتی‌بیوتیک، سرم و بسیاری از داروهای ساده دیگر مانند اعصاب و روان هستیم به وجود آمده است. از سویی در حالی وزیر بهداشت در قولی جدید، گفته به‌ دلیل تغییر و تبدیل تامین ارز ترجیحی به نیمایی، قیمت دارو در سال آینده گران نخواهد شد که بسیاری از کارشناسان حوزه دارو از افزایش قیمت دارو در ماه‌های آینده خبر می‌دهند.

همچنین براساس گزارش‌ها قیمت دلار نیمایی در ۱۰۰ روز گذشته ۲۷ هزار و پانصد تومان بوده است اما چند روز پیش محمدرضا فرزین رئیس جدید بانک مرکزی که برای کنترل ارز توسط دولت جایگزین علی صالح‌آبادی شد، از تثبیت دلار نیمایی روی ۲۸ هزار و پانصد هزار تومان خبر داد.

این در حالی است که به گفته برخی کارشناسان حوزه دارو دلار نیمایی به موازات افزایش قیمت دلار در کشور قطعا تغییر خواهد کرد. با این حال اصرار وزارت بهداشت بر تثبیت قیمت دارو امری بی‌فایده تلقی می‌شود. هر چند به گفته برخی کارشناسان با ورود محموله جدید دارویی قیمت آنها نیز به روز تعیین می‌شود. در هر صورت نگرانی‌ها از بابت تامین دارو توسط بیماران در حالی تشدید می‌شود که به گفته برخی از کارکنان داروخانه‌ها در حال حاضر بسیاری از بیماران در تهیه داروهای خود درمانده هستند. به همین دلیل براساس گزارش‌های میدانی خبرنگار «جهان‌صنعت» بسیاری از بیماران به دلیل نبود دارو یا گرانی دارو از داروخانه دست خالی خارج می‌شوند. این در حالی است که دارو، خوراک یا پوشاک نیست که نسبت به آن بی‌تفاوت بود بلکه در این بحث جان بیماران در خطر است.

دارو با نوسان ارز نیمایی گران می‌شود

دکتر «مهدی پیرصالحی» نایب‌رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران با تایید گرانی دارو در روزهای آینده به «جهان‌صنعت» گفت: برخلاف تصورات نرخ دارو با دلار آزاد تعیین نمی‌شود، بلکه با ارز نیمایی تعیین می‌شود. بنابراین اگر دلار نیمایی هم دچار نوساناتی شود، قطعا بر قیمت محصولات جدید وارداتی تاثیر خواهد داشت. طبیعتا دلار نیمایی در همین روزها به موازات نوسانات ارزی کشور نسبت به گذشته افزایش داشته است. بنابراین هر چه قیمت دلار نیمایی رشد کند، داروها نیز گران‌تر می‌شوند.

وی افزود: پیش از نوسانات ارزی کمیسیون قیمت‌گذاری تشکیل شده است اما هنوز شرکت‌های تولیدکننده رضایت کامل ندارند. در حال حاضر در حدی که شرکت‌ها متضرر نشوند، قیمت‌ها تعیین می‌شود. قاعدتا با ورود محموله جدید مواد اولیه دارویی کمیسیون قیمت‌گذاری باید قیمت جدیدی را تعیین کند. اما این امر روزانه نیست بلکه برای حداقل ۳ تا ۵ ماه آینده است. بنابراین هر محموله جدیدی که وارد کشور شود، قیمت‌ها براساس دلار نیمایی روز تعیین می‌شوند. آن زمان شاهد افزایش قیمت داروها نیز خواهیم بود. حال امکان دارد آن محموله فردا وارد شود یا چند ماه آینده، که بستگی به زمان واردات دارویی جدید دارد.

دکتر پیرصالحی با اشاره به واردات دارو از هند برای کاهش قیمت داروها بیان کرد: در حال حاضر ۹۰ درصد مواد اولیه داروی ساخت داخل از هند و چین تامین می‌شود. بیش از هزار مواد اولیه وجود دارد. برخی از آنها وارد و برخی دیگر توسط تولیدکننده‌های داخلی، تولید می‌شوند.

هزینه تولید برخی از آنها گران‌تر از چینی‌ها تمام می‌شود، به همین دلیل سازمان غذا و دارو برای بعضی از مواد اولیه تولید داخل اصلاح قیمت انجام داده است. اما آنهایی که در این میان نتوانند رقابت کنند، مجبور به واردات مواد اولیه می‌شوند تا قیمت آن ارزان‌تر تمام شود. با چنین شرایطی امکان افزایش قیمت در داروها وجود دارد اما زمان آن مشخص نیست.

او ادامه داد: جدا از مشکلات عدم تامین نقدینگی در بخش صنعت طرح دارویار اما تقریبا اگر بیماران با بیمه داروهای خود را دریافت کنند افزایش پرداختی ندارند. بنابراین هرچقدر که قیمت داروها افزایش پیدا کند اختلاف آن را بیمه‌ها پرداخت می‌کنند. اگر قیمت دارویی دو یا سه برابر شد، نیازی نیست مردم هزینه آن را پرداخت کنند. در اصل پرداختی مردم مانند سابق است و بیمه‌ها از دولت یارانه می‌گیرند و به مردم پرداخت می‌کنند. موضوع اصلی، داروهای وارداتی است که براساس آنچه گفته شده، قرار بر پوشش بیمه‌ای آنهاست. اگر بودجه تامین شود، داروهای خاص و وارداتی نیز تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرند. اما در اصل افزایش قیمت دارو خواهیم داشت ولی در حال حاضر بیماران نگران نباشند.

دولت بازار ارز را کنترل کند

«همایون سامه‌یح نجف‌آبادی» عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز با ابراز نگرانی از افزایش قیمت دارو به موازات نوسانات ارزی به «جهان‌صنعت» گفت: در حال حاضر ۹۰ درصد داروها توسط تولیدکنندگان داخلی تولید می‌شود. اما موضوع قابل بحث واردات مواد اولیه لازم برای تولید ماده موثره عمده آنها است، بیش از نیمی از این مواد اولیه از خارج وارد می‌شود. بنابراین وقتی قیمت دلار افزایش پیدا کند، دولت نمی‌تواند سیاست‌های جایگزین حذف ارز ترجیحی را به درستی اجرا کند، شرکت‌های دارویی نیز در گردش مالی خود به مشکل می‌خورند و بعضا ناچار به کاهش تولید دارو می‌شوند. همین امر منجر به کمبود دارو در داروخانه‌ها می‌شود. بنابراین اگر دولت در کنترل بازار ارز ناکام بماند قیمت بسیاری از کالاهای ضروری از جمله دارو افزایش پیدا خواهد کرد.

وی افزود: براساس بررسی‌ها عدم‌تخصیص بودجه کافی و برنامه‌ریزی مناسب برای حذف ارز ترجیحی از حوزه دارو باعث ایجاد مشکل در نظام دارویی کشور شده است، اما نمی‌توان از تخلفات برخی شرکت‌های دارویی در زمینه احتکار دارو و مواد اولیه در ماه‌های اول اجرای طرح دارویار نیز صرف نظر کرد. وقوع این تخلفات باعث شده که اکنون پرونده چهار شرکت دارویی بزرگ کشور در دستگاه قضایی در دست بررسی باشد و بررسی‌ها نشان می‌دهد که قطعا احتکار دارو و مواد اولیه نیز در بروز کمبودهای اخیر نقش مهمی داشته است. متاسفانه این روزها حتی داروهای ساده و پرکاربرد نیز دچار کمبود هستند، چه‌بسا اخیرا بسیاری از داروهای اعصاب و روان، بخش زیادی از داروهای مورد نیاز بیماران خاص و بسیاری از فرآورده تزریقی و استنشاقی در داروخانه‌های عادی پیدا نمی‌شود و مردم باید برای تهیه آنها به داروخانه‌های دولتی خاص مراجعه کنند.

دودی که به چشم مردم می‌رود

اما در این میان یکی از داروخانه‌داران بزرگ تهران که نخواست نامش فاش شود از افزایش نابهنگام برخی داروها به «جهان‌صنعت» گفت: متاسفانه قیمت بسیاری از داروهای وارداتی به نسبت نوسانات ارزی افزایش پیدا کرده است. این روزها افزایش قیمت در پوشک کودک و برخی شیرخشک‌های رژیمی نیز کاملا آشکار است.

متاسفانه بیماران زیادی به دلیل افزایش هزینه‌ها از ادامه درمان خود سر باز زده‌اند. در واقع آنها هم باید رنج بیماری را تحمل کنند و هم رنج کمبود یا گرانی دارو را. در هر صورت ما هر روز با بیمارانی روبه‌رو می‌شویم که با آگاهی از قیمت برخی داروها دست خالی از داروخانه خارج می‌شوند. چنین موضوعی در داروهای وارداتی بیشتر نمایان است، چراکه بعضی از داروهای وارداتی تحت پوشش بیمه نیستند.

وی افزود: به نظرم روزی که دولت با دادن تعهد به مجلس برای جلوگیری از افزایش قیمت دارو ارز ترجیحی دارو را حذف کرد، باید به بروز چنین مشکلاتی هم فکر می‌کرد، چراکه وقتی کشور از ثبات اقتصادی مناسبی برخوردار نیست نباید مجلس به این امر تن می‌داد و باعث بروز مشکلات اینچنینی در حوزه دارو می‌شد. امروزه بسیاری از تولید‌کنندگان داخلی دارو توان تامین هزینه‌های مواد اولیه را با دلار آزاد ندارند، اگر هم داشته باشند، مجبورند قیمت داروها را افزایش بدهند که در این صورت این مردم هستند که دچار آسیب می‌شوند، چراکه وقتی فردی برای تامین معاش خود هم با مشکل مواجه است چطور می‌تواند افزایش هزینه‌های درمانی را پرداخت کند. برخی از داروها نه‌تنها آنتی‌بیوتیک بلکه داروهای اعصاب و روان نیز دچار کمبود شده است. اگر وزیر بهداشت می‌گوید داروخانه‌ها مملو از دارو است حتما آمار اشتباهی به ایشان ابلاغ کرده‌اند، زیرا در اصل این روزها بیماران برای تهیه هر نوع دارویی با مشکل روبه‌رو می‌شوند. طبیعتا وضعیت بیماران با این نوسانات ارزی وخیم‌تر می‌شود.