محمد بایندریان (رئیس گروه بیمه بیکاری و تعهدات کوتاه مدت امور فنی بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی) در گفتگو با ایلنا، درباره گلایه‌های مقرری‌بگیران بیمه بیکاری نسبت به قطع مقرری‌هایشان پس از انجام دو بار بازرسی میدانی، گفت: سازمان تامین اجتماعی با استناد به ماده ۱۷ آیین‌نامه اجرایی قانون بیمه بیکاری ملزم است که اشتغال مجدد مقرری‌بگیران بیمه بیکاری را بررسی کند.

وی افزود: سازمان تامین اجتماعی این کار را از طریق دفترچه‌های ثبتی اتحادیه‌ها و اصناف انجام می‌دهد تا دقیقا بفهمد که آیا فرد بیمه شده جواز کسب‌و کار دارد. ما این اطلاعات را می‌گیریم و همپوشانی می‌دهیم تا اگر تناقضی با آنچه که بیمه‌شده اعلام کرده؛ وجود داشته باشد، مقرری وی را قطع کنیم. بخشی دیگر از بررسی‌های ما از طریق بازرسی از کارگاه‌ها صورت می‌پذیرد؛ چراکه از لیست بیمه‌ای که کارفرمایان به سازمان تامین اجتماعی ارائه می‌کنند، می‌توان این موضوع را بررسی کرد.

رئیس گروه بیمه بیکاری سازمان تامین اجتماعی با بیان اینکه بازرسی از محل سکونت بیمه‌شده هم یکی دیگر از این روش‌هاست، گفت: بازرسان تامین اجتماعی همچنین از محل سکونت افراد بازرسی‌های خود را انجام می‌دهند. بازرسان حق ندارند که پس از یک بار مراجعه و عدم حضور فرد در خانه بلافاصله مقرری‌بیکاری وی را قطع کنند.

وی افزود: بازرسان معمولا این کار راپس از دو تا سه بار مراجعه حضوری انجام می‌دهند. البته از همسایگان هم تحقیق می‌کنند. ولی تا زمانی که مستندی نداشته باشند که ثابت کند فرد مشغول به کار نیست تنها می‌توانند مقرری وی را به صورت موقت قطع کنند.

قطع موقت مقرری بیکاری

وی افزود: در هر صورت اگر اشتغال مقرری‌بگیر احراز نشود نمی‌توان به صورت دائمی مقرری وی را قطع کرد. حتی اگر فرض بگیریم که سازمان تامین‌اجتماعی استدلال بیمه‌شده را در خصوص عدم اشتغال مجددش نپذیرد، وی می‌تواند به اداره کار مراجعه کند تا در نهایت بازرسی مشترک میان اداره کار و تامین اجتماعی صورت پذیرد. اگر بازرسی مشترک تایید کند که فرد شاغل نیست باید مقرری وی را مجددا برقرار کند.

رئیس گروه بیمه بیکاری سازمان تامین اجتماعی در پاسخ به این پرسش که بیمه‌شدگان نسبت به پرس‌و‌جو از همسایگانشان در مورد وضعیت اشتغالشان گلایه دارند و می‌گویند که این کار آبروریزی‌ست، گفت: من متوجه این مساله هستم. سازمان تامین اجتماعی بر حفظ حرمت بیمه‌شدگان حساسیت دارد. اما این یک تکلیف قانونی است و بازرسان حق دارند که از محل زندگی بیمه‌شدگان تحقیق میدانی کنند.

وی افزود: ضمن اینکه ما ابزارهای دیگری برای بررسی این موضوع داریم که آنها را شرح دادم. قانون می‌گوید فرد اگر شاغل باشد، باید ظرف ۱۵ روز آن را اعلام کند. خیلی‌ها این موضوع را اعلام نمی‌کنند. البته اهمیت بازرسی میدانی در این است که همسایه‌ها از وضعیت اشتغال بیمه‌شده مطلع هستند که این با ما کمک می‌کند. 

بایندریان در پاسخ به این پرسش که آیا سازمان تامین اجتماعی مقرری افرادی که با خوردوهای شخصی مسافرکشی می‌کنند را قطع می‌کند، گفت: ما تنها مقرری بیکاری افرادی که روی خودروهای مسافربری‌شهری یا در آژانس‌ها و.. کار می‌کنند را قطع می‌کنیم. یعنی همان کسانی که روی سوخت یارانه دولتی می‌گیرند. رانندگان تاکسی همچنین از بخشودگی ۵۰ درصدی حق بیمه استفاده می‌کنند لذا ناچاریم که مقرری آنها را قطع کنیم.

دولت باید  تصمیم بگیرد

رئیس گروه بیمه بیکاری سازمان تامین اجتماعی در مورد میزان مقرری بیمه‌بیکاری گفت: قانون بیمه بیکاری تاکید کرده است که مقرری بیمه بیکاری ۵۵ درصد متوسط دستمزد روزانهِ ۹۰ روز پیش از بیکاری است؛ مشروط به اینکه از حداقل دستمزد کم‌تر نباشد. برای افراد متاهل یا متکفل حداکثر تا ۴ نفر به ازای هر نفر ۱۰ درصدِ حداقل دستمزد هم اضافه می‌شود. به هر حال قانون‌گذار می‌گوید که مقرری‌بیکاری نباید از ۸۰ درصد متوسط مزد و حقوق بیشتر باشد. در نهایت مقرری بیکاری بین ۵۵ تا ۸۰ درصد حداقل دستمزد است و به هر صورت نباید از حداقل دستمزد کمتر باشد.

وی در پاسخ به این انتقاد که به نظر نمی‌رسد میزان مقرری بیمه‌بیکاری برای تامین هزینه‌های زندگی یک فرد بیکار کافی باشد، گفت: سازمان تامین‌اجتماعی حداقلی را که دولت تصویب می‌کند، به بیمه‌شدگان پرداخت می‌کند. حالا اینکه با توجه به شرایط اقتصادی این مقرری کفایت می‌کند بحثی است، دیگر.

بایندریان افزود: این موضوعی است که دولت باید در موردش اظهارنظر کند و تصمیم بگیرد. منابع بیمه‌بیکاری مطابق ماده ۵ قانون بیمه‌بیکاری از محل ۳ درصدی تامین می‌شود که کارفرما می‌پردازد (مجموعا ۲۳ درصد، سهم کارفرما). دولت طبق قوانین سال‌های پیش کمک‌های دیگری به سازمان تامین اجتماعی از بابت بازسازی صنایع و نوسازی صنایع نساجی انجام داده است اما کمکی از طرف دولت برای صندوق مقرری بیمه‌بیکاری نداشتیم.