خشکی واژن چیست و با چه روشی درمان می شود؟

خشکی واژن به دلیل کاهش سطح استروژن ایجاد می‌شود

خشکی واژن

بخشی از اندام جنسی زنانه به نام واژن ( مهبل) در تولید مثل و سیستم های هورمونی، نقش مهمی دارد. دیواره ی داخلی واژن توسط لایه ای نازک از ترشحات، پوشیده شده است. ترشحات واژن با قلیایی کردن محیط واژن باعث میشود که اسپرم در واژن برای تولید مثل جنسی زنده بماند. ترشحات واژن با نرم و روان کردن دیواره ی آن در حین رابطه ی جنسی موجب کاهش اسیب می شود. یک هورمون جنسی زنانه به نام استروژن، وظیفه ی نرم و ضخیم کردن لایه ی داخلی واژن را برعهده دارد. به دلیل کاهش سطح استروژن، خشکی واژن بوجود می آید.

وقتی که سن زنان، افزایش می یابد؛ در تولید هورمون ها تغییراتی بوجود می آید که یکی از آن ها نازک شدن دیواره ی واژن می شود. شایع ترین علت آن تغییرات هورمونی میباشد ولی توجه کنید که تنها علتش نیست. خانم‌ها پس از یائسگی، غالبا به خشکی واژن مبتلا می شوند. با این که دلایل متعددی در بروز خشکی واژن نقش دارد، ولی برای آن درمانهای متعددی وجود دارد اما گاهی اوقات زنان بالغ عادی به خشکی واژن در هر سنی مبتلا می شوند. تغییرات زیادی با توقف تولید استروژن در بدن خانم‌ها رخ می دهد که بسیار ناخوش‌آیند است؛ با نامنظم شدن قاعدگی و متوقف شدن آن، فرد با علائمی رو به رو میشود که از آن ها می توان به گر گرفتگی، نوسانات خلقی و افزایش موهای زائد در صورت اشاره کرد.

علائم خشکی واژن

در خانمهای یائسه، بروز علائم خشکی واژن، امری شایع و ازاردهنده است و همین علائم باعث میشود که انها به صورت مداوم به متخصص زنان مراجعه کنند. خشکی واتروفی واژن در خانم ها مشکلاتی بهمراه دارد که کیفیت زندگی انها را کاهش می دهد. در ادامه با این مشکلات اشنا شوید:

> چنانچه لایه ی مرطوب در داخل مهبل، نازک شود؛ به مهبل( واژن) آسیب می رساند. در حین مقاربت جنسی، چنین آسیبی اتفاق می افتد. در صورت وجود خشکی واژن، حتی کم ترین برقراری تماس باعث ناراحتی می شود.

خشکی واژن علامتی است که غالبا بعد از یائسگی در خانم‌ها دیده می‌شود

> خشکی واژن در برخی از مواقع باعث ایجاد درد میشود که شامل نشستن، ایستادن، ورزش و ادرار کردن می باشد.

> تغییر در ظاهر مهبل( واژن) از دیگر علایم خشکی واژن به شمار می رود. لب های بیرونی واژن در خانم های مبتلا به خشکی واژن، بسیار نازک تر است.

> خشکی واژن بر زنان از نظر عاطفی تأثیرگذار است. درد و ناراحتی و از بین رفتن اعتماد به نفس جنسی موجب میشود که میزان استرس، افزایش پیدا کند.

علت اصلی خشک واژن

- کاهش استروژن در بدن از مهم ترین عامل خشکی واژن به شمار می رود. کمبود هورمون استروژن باعث میشود که دیواره واژن، نازک شود و حالت کشسانی آن کاهش پیدا کند. عواملی نظیر زایمان، شیردهی، عمل هیسترکتومی، یائسگی، پرتودرمانی، شیمی درمانی ، هورمون درمانی از مهمترین عوامل مؤثر در کاهش ترشح استروژن به شمار می روند.

- وقتی که واژن را بطور مداوم با محلول های نامناسب بشویید؛ عوارضی همچون ایجاد التهاب، انواع عفونت و خشکی واژن اتفاق می افتد. شما باید حتماً با پزشک متخصص زنان زایمان خود، در صورت نیاز به استفاده از محلول شست و شو صحبت کنید.

- ممکن است که میزان رطوبت در برخی از نقاط بدن به خصوص ناحیه واژن با استفاده از بعضی از داروهای خاص مانند تاموکسیفن، دانازول، مدروکسی پروژسترون، لوپرولید یا نافارلین کاهش یابد. شما باید لیست داروهای مصرفی خود را در هنگام مراجعه به پزشک به او نشان دهید. تا باتوجه به شرایط شما در صورت نیاز، داروهای جایگزین و روش درمانی مناسب، اتخاذ شود.

- استفاده از کاندوم برای پیشگیری از بارداری، یکی از دلایل رایج خشکی واژن محسوب میشود. ممکن است که بدن بعضی از بانوان در اثر مواد بکار رفته در کاندوم دچار حساسیت شود. احساس خشکی در ناحیه واژن، یکی از عوارض استفاده از کاندوم به شمار می رود.

- از دیگر عوامل مؤثر بر خشکی واژن می توان از اختلالات روحی، میزان استرس بالا، عمل جراحی تخمدان زن و استعمال دخانیات یاد کرد.

- درصورت زیاد بودن میزان هورمون شیر( هیپرپرولاکتینمی) در بدن بیمار، سطح استروژن در خون کاهش پیدا می کند و واژن، خشک میشود.

زمان مراجعه به متخصص زنان و زایمان

بهتر است که درصورت مشاهده ی علایم خشکی واژن، فورا نزد متخصص زنان بروید؛ بدین دلیل که برای پیشگیری از پیشرفت بیماری، مراجعه به موقع و درمان آن تأثير به سزایی دارد.

تشخیص بیماری خشکی واژن

ابتدا پزشک متخصص، فرد را بررسی و معاینه میکند. سپس با بررسی کردن ناحیه تناسلی تشخیص می دهد که بیمار، تست های هورمونی و نمونه گیری از واژن را انجام دهد.

پیشگیری از خشکی واژن

- استفاده از محصولات پاک کننده قوی:

برای تمیز کردن واژن می توانید از آب معمولی استفاده کنید و در خارج یا داخل واژن، از دوش گرفتن های بی رویه همراه با مواد شوینده قوی بپرهیزید، بدین دلیل که موجب تشدید خشکی واژن میشود.

- استخر شنای بسیار گرم:

کلر بالای موجود در استخر، آسیب زیادی به پوست وارد می کند. شست و شو با آب ولرم و سرد به خصوص در ناحیه تناسلی به عنوان بهترین روش محسوب میشود. در حین استحمام به هیچ وجه از مواد معطر و صابون های حاوی عطر، استفاده نکنید.

- هیدراته نگه داشتن بدن:

مصرف زیاد مایعات و نوشیدن آب، موجب ایجاد عرق در بدن میشود که رطوبت واژن را حفظ میکند.

- عدم مصرف دخانیات و نوشیدن الکل:

یکی از عواملی که موجب افزایش خشکی واژن میشود؛ مصرف بی رویه نیکوتین می باشد.

- افزایش تحریک جنسی:

چنانچه رابطه جنسی بدون تحریک پذیری داشته باشید، موجب عدم جریان درست خون در ناحیه تناسلی میشود.

تغییرات هورمونی شایع ترین علت خشکی واژن است

- مصرف چربی مناسب و کافی و سویا:

برای بهبود و جلوگیری از خشکی واژن توصیه میشود که امگا ۳ و سویا و روغن بذر کتان را میل کنید.

- ورزش کردن منظم:

ورزشی که باعث افزایش ضربان قلب و تنفس شود؛ بهترین نوع فعالیت و ورزش محسوب می شود. یکی از این ورزشها تمرینات هوازی می باشد.

- مصرف برخی از داروها و قرص ها:

داروهایی که غشاء داخلی واژن را خشک میکند؛ قرص ضدافسردگی، قرص های آلرژیک و… می باشد. از این رو باید پیش از مصرف داروها با متخصص زنان مشورت کنید.

درمان خشکی واژن

برای رفع خشکی واژن، درمانهای متعددی وجود دارند ولی برای درمان این بیماری فقط باید زیر نظر متخصص زنان باشید. از درمانهای خشکی واژن می توان به استفاده از کرم های موضعی واژن و درمان دارویی اشاره کرد.

* کرم های موضعی استروژن:

درمان موضعی استروژن یکی از درمانهای رایج خشکی واژن محسوب میشود که در اثر سطوح پائین استروژن ایجاد می شود. به این صورت که بطور مستقیم، دارو را در واژن استفاده می کنند و علائم خشکی واژن را بهبود می دهد. روش موضعی استفاده از استروژن در مقایسه با استروژن خوراکی در سطح واژن، جذب کمتری دارد.

* مرطوب کننده ها و روان کننده های( لوبریکانت) واژن:

هیچ هورمونی در روان کننده ها و مرطوب کننده های واژن وجود ندارد و تقریبا فاقد اثرات جانبی هستند. هرچند که برای درمان خشکی واژن، استفاده از مرطوب کننده ها و روان کننده ها، باعث بروز برخی از عوارض جانبی موضعی نظیر خارش یا احساس سوزش میشود.

* حلقه ی Estring :

حلقه ی استروژن واژینال که داخل واژن قرار می گیرد؛ نوعی حلقه ی منعطف محسوب می شود. هر سه ماه یک بار، باید این حلقه را عوض کرد. همیشه در داخل واژن، حلقه ی استروژن را قرار میدهند و در حین رابطه جنسی یا حمام کردن، نیازی به خارج کردن آن نیست. این حلقه، گاهی وقت ها در زنانی که عمل هیسترکتومی( برداشتن رحم) را انجام داده اند؛ بیرون می آید. برای درمان گرگرفتگی زنان در دوران یائسگی، نوعی از حلقه ی استروژن با نام تجاری Femring وجود دارد. این نوع حلقه، استروژن بیشتری را نسبت به حلقه ی Estring، آزاد می کند. بنابراین، این دو نوع حلقه با هم فرق دارند.

* استفاده از کرم های واژینال Estrace و Premarin:

شما می توانید از روان کننده ها برای قرار دادن کرم های استروژن در داخل واژن استفاده کنید. بنابراین برای درمان آتروفی و خشکی واژن می توانید از کرم های استروژن استفاده کنید.

* قرص استروژن واژینال:

در این روش برای قرار دادن قرص استروژن در واژن از یک روان کننده استفاده می کنند.

* استفاده از لیزر مونالیزا تاچ برای درمان خشکی واژن:

درصورت جوابگو نبودن روش های مذکور برای درمان خشکی واژن، توصیه میشود که از روش لیزر مونالیزا تاچ استفاده کنید. بهترین روش برای درمان سریع خشکی واژن، لیزر میباشد که فاقد عوارض است. لیزر مونالیزا با تحریک بافت داخلی واژن، موجب افزایش خون رسانی و کلاژن سازی می شود و در نهایت به رفع خشکی واژن کمک میکند. خشکی واژن با کمک این روش بزودی درمان می شود و رابطه جنسی شما بهتر میشود. مهمترین مزایای استفاده از لیزر مونالیزاتاچ به رح زیر میباشد :

- در هنگام استفاده از لیزر مونالیزاتاچ به بی حسی و بیهوشی نیاز نیست و این روش درمان، بدون درد است.

- لیزر مونالیزاتاچ، روشی ایمن است و برای شخص، هیچگونه عوارضی بهمراه ندارد.

- هزینه استفاده از لیزر مونالیزاتاچ، بسیار کم است.

- پس از انجام لیزر مونالیزاتاچ به استراحت کردن، نیازی نیست.( شما میتوانید به راحتی فعالیت های روزانه خود را بلافاصله پس از جلسات لیزر انجام دهید.)

- در سه الی چهار جلسه می توان خشکی واژن را درمان کرد و دیگر نیازی به تشدید درمان نیست.

درمان های خانگی خشکی واژن

برای درمان خشکی واژن، روش های خانگی زیر ارائه شده است:

>> رابطه ی جنسی:

میزان خشکی واژن در اثر رابطه ی جنسی منظم با همسر، کاهش پیدا میکند. در واقع مقاربت جنسی، موجب افزایش جریان خون به واژن میشود و ترشحات واژن را زیاد و خشکی واژن را برطرف می کند.

>> غذاهای حاوی فیتواستروژن:

عملکرد فیتواستروژن، شبیه به استروژن در بدن است. در بعضی از غذاهای گیاهی می توان فیتواستروژن را کشف کرد که این غذاها شامل سویا، آجیل، مغز ها و دانه ها، پنیر و لوبیا می باشد.

درمان موضعی استروژن، یکی از درمان‌های رایج خشکی واژن میباشد

گردآوری: بخش سلامت سرپوش